Zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD) to neurobiologiczne zaburzenie rozwojowe, które wpływa na funkcjonowanie dzieci w wielu obszarach. W jego spektrum mieszczą się trudności w rozwoju społecznym, deficyty w komunikacji oraz sztywne wzorce zachowań i zainteresowań. Charakterystyczne dla dzieci z ASD są również nietypowe reakcje sensoryczne, takie jak nadwrażliwość lub podwrażliwość na bodźce zmysłowe.
Spis treści:
Rola aktywności fizycznej w terapii ASD
Aktywność fizyczna ma kluczowe znaczenie dla rozwoju motorycznego dzieci z ASD. Poprawia koordynację ruchową, zmniejsza zachowania stereotypowe i wspiera zdolność koncentracji. Regularne ćwiczenia mogą również ograniczyć deficyty w interakcjach społecznych, redukować zachowania agresywne i wspierać równowagę emocjonalną.
Zróżnicowana aktywność ruchowa wspomaga:
- poprawę równowagi i koordynacji,
- rozwój świadomości ciała (somatognozję),
- planowanie motoryczne,
- normalizację napięcia mięśniowego,
- regulację odbioru bodźców zmysłowych (praca z układem przedsionkowym i proprioceptywnym).
Dzięki ruchowi dzieci mogą poszerzać repertuar działań, co przekłada się na lepsze funkcjonowanie zarówno w sferze fizycznej, jak i społecznej.
Jakie wyzwania motoryczne napotykają dzieci z ASD?
Dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu często borykają się z:
- zaburzeniami równowagi,
- dysharmonią napięcia mięśniowego,
- trudnościami w odbiorze i przetwarzaniu bodźców sensorycznych,
- problemami z koordynacją,
- trudnościami w zrozumieniu zasad gier i zabaw grupowych.
Ćwiczenia, które stymulują układ przedsionkowy i proprioceptywny, pozwalają stopniowo minimalizować te deficyty. Zajęcia angażujące ruchy liniowe i rotacyjne, ćwiczenia z obciążeniem czy działania oparte na naśladownictwie są szczególnie skuteczne.
Korzyści aktywności fizycznej
Dzięki systematycznej aktywności fizycznej dzieci z ASD mogą rozwijać:
- postawę ciała i wydolność organizmu,
- stabilizację statyczną i dynamiczną,
- zdolności koordynacyjne,
- świadomość społeczną i emocjonalną.
Regularny ruch wspiera integrację sensoryczną, wpływa na poprawę mowy oraz koncentracji. Dodatkowo, ćwiczenia wykonywane wspólnie z terapeutą lub w grupie dzieci uczą interakcji i współpracy, co wspomaga rozwój społeczny.
Wielokierunkowy rozwój dzięki ruchowi
Ruch nie jest celem samym w sobie – nie chodzi o wychowanie sportowców, ale o umożliwienie dzieciom wielokierunkowego rozwoju motorycznego. Dzięki odpowiednio dobranej aktywności fizycznej dzieci z ASD mają szansę lepiej funkcjonować w codziennym życiu i środowisku społecznym.
Nie zapominajmy, że aktywność fizyczna jest jedną z prostszych, a jednocześnie najskuteczniejszych metod wspierania rozwoju dzieci z ASD – metodą, która daje im możliwość pełniejszego życia.
Autorka tekstu: Magdalena Niemiec, fizjoterapeutka, terapeutka SI w Niepublicznym Terapeutycznym Przedszkolu „Fistaszki”.
Źródła:
Źródła:
- Raczek J., 2010, Antropometryka.
- Szot Z., 2013, Ruch i jego zastosowanie w oddziaływaniach terapeutycznych i rehabilitacyjnych.
- Wieczorek M., Sadziak A., 2017, Aktywność fizyczna dzieci ze spektrum autyzmu, „Journal of Education, Health and Sport”, 7(2), 222–238.
Zapraszamy na FitSchool, gdzie znajdziesz inspiracje i materiały wspierające rozwój dzieci!
