Nauczyciele są grupą społeczną szczególnie narażoną na stresory środowiska pracy: relacje
z uczniami, ich rodzicami i pozostałą kadrą grona pedagogicznego oraz nieustanne doskonalenie zawodowe sprawiają, że w tym zawodzie wykazywać się należy ogromną wszechstronnością i odpornością psychiczną. Dlatego należy zadbać o równowagę między pracą a odpoczynkiem. Nauczyciel dbający o swój dobrostan psychiczny potrafi również odpowiedzieć na trudności i potrzeby w zakresie równowagi psychicznej swoich uczniów.
Spis treści:
Koncepcja work-life balance
Koncepcja „work-life balance” zakłada harmonię i zachowanie zdrowych proporcji w działaniach zawodowych i tych związanych z życiem prywatnym. W wakacje, nawet jeśli wiążą się one z dość długim urlopem, nie da się odpocząć „na zapas”. Dlatego tak ważne jest by o swoją odporność psychiczną dbać na co dzień. Koncepcja work-life balance nie zakłada sztywnych ram, w których należy się poruszać dla zachowania równowagi między aktywnością zawodową a życiem prywatnym. Ta koncepcja zakłada, że musimy mieć wewnętrzne poczucie, że taka równowaga w naszym życiu istnieje – więc jest to kwestia indywidualna i subiektywna. Jak o taką równowagę zadbać, jeśli czujesz, że w Twoim życiu te proporcje są nieco zachwiane?
5 kroków do wprowadzenia równowagi życia zawodowego i prywatnego
Pomocne może okazać się planowanie dnia, w którym:
- Wyznaczysz granicę odpowiadania na maile i telefony służbowe: na przykład nie odbieram telefonów po godzinie 18.00. Pamiętaj, że nie masz obowiązku podawania swojego prywatnego numeru telefonu rodzicom. Możesz zaproponować inny kanał komunikacji – np. mail, który sprawdzasz w określonych, zapowiedzianych rodzicom dniach i godzinach.
- Ustalisz zasadę nieangażowania się w sytuacje konfliktowe pod wpływem silnych emocji – odpowiedź na agresywnego maila od rodzica może poczekać, aż Twoje emocje się wyciszą, nabierzesz dystansu i będziesz w stanie rzeczowo na taką wiadomość odpowiedzieć. Moim ulubionym powiedzeniem, które lubię przytaczać jest „tylko głupiec rusza w rejs podczas sztormu”. Silne emocje nie są dobrym doradcą. Daj sobie czas na wyciszenie. Najprawdopodobniej unikniesz komunikacji zwiększającej poziom agresji, a później nieprzyjemnych jej konsekwencji.
- Spędzisz chociaż 10 minut dziennie w ciszy, nie robiąc niczego. Nie przeglądając telefonu, nie sprawdzając maili, nie rozmawiając z koleżanką. Spróbuj znaleźć przestrzeń na samodzielne spędzenie 10 minut bez angażowania się w żadną aktywność. Posłuchaj swoich myśli, obserwuj co dzieje się wokół Ciebie. To medytacyjno-uważnościowe ćwiczenie może pomóc Ci w sytuacjach poczucia dużego napięcia, stresu i gonitwy myśli i zadań.
- Zadbasz o higienę snu. Ważne jest ustalenie stałych pór zasypiania i pobudek. Postaraj się wypracować rutynę w tej sferze. Dobra jakość snu to prawidłowo działające procesy poznawcze: uwaga, pamięć i koncentracja. Ale też i gwarant dobrego samopoczucia. Już jedna słabo przespana noc negatywnie wpływa na funkcjonowanie całego organizmu. A trzy takie noce w tygodniu? Lepiej nie ryzykować.
- Zadbasz o higienę cyfrową. Zasypiasz i budzisz się z telefonem w ręku? Czas to zmienić. Nie bombarduj się nadmierną ilością informacji płynących z sieci – tuż przed zaśnięciem i zaraz po przebudzeniu. Takie zachowania mogą nasilać niepokój i obniżać nastrój. Niech pierwszą rzeczą po przebudzeniu będzie spojrzenie przez okno, a przed snem czytanie kilka stron książki lub czas z bliskim. W ciągu dnia również warto zadbać o ograniczenie czasu spędzanego przy ekranie.
Być może wszystkie 5 sposobów uznasz za skuteczne, a może tylko niektóre. Może je już znasz, ale ciągle gdzieś Ci umykają w codziennym pędzie mnóstwa obowiązków. Znalezienie własnych sposobów na równowagę jest kwestią podejmowanych prób i szukania rozwiązań idealnych dla Ciebie. Warto obserwować co najlepiej sprawdza się u Ciebie i właśnie takie działania podejmować.
Co jeśli nadal uważasz, że to niemożliwe
Zawód nauczyciela jest bardzo wymagający, a zachowanie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym nadal może wydawać się trudne. Podjęcie chęci zmiany polegającej na wypracowaniu swoich granic czy zmiany nawyków dotyczących snu lub korzystania z telefonu – wymagają zasobów. Trzeba znaleźć na to przestrzeń i energię. Warto tutaj zastosować metodę małych kroków. Wśród 5 podanych przeze mnie pomysłów na wzmocnienie równowagi work-life balance – wybierz jeden. Zacznij od niego i sprawdź, jak zadziała u Ciebie. Dopiero później wdrażaj kolejne kroki, poszerzaj pomysły na zadbanie o swój odpoczynek i czas prywatny. Być może rozwiązanie „nie wszystko na raz” okaże się tutaj skuteczne. A taką próbę warto podjąć – dla zachowania zdrowia fizycznego i psychicznego.
