7 nawyków nauczyciela na lato – jak zadbać o zdrowie psychiczne i uniknąć wypalenia

Wakacje to nie tylko czas odpoczynku, ale też okazja do zadbania o siebie – również psychicznie. Dla nauczycieli, którzy przez cały rok dają z siebie 200%, lato może być momentem oddechu… ale bywa też źródłem presji, napięcia czy zmęczenia, które nie znika mimo wolnych dni.

W nowym artykule psycholożka i ambasadorka FitSchool, Martyna Hnatyszyn, dzieli się 7 letnimi nawykami, które pomogą Ci zregenerować się i uniknąć wypalenia zawodowego – bez presji i wyrzutów sumienia.

Nauczyciele to grupa zawodowa, która na co dzień zmaga się z wyzwaniami działania w obszarze edukacji, dużą odpowiedzialnością i emocjonalnym obciążeniem. W okresie letnim, kiedy nieco zwalnia tempo zawodowej działalności, pojawia się niepowtarzalna okazja do wypracowania nawyków, które mogą znacząco poprawić zdrowie psychiczne i zapobiec wypaleniu zawodowemu. Siedem kreatywnych, letnich sposobów na poprawę ogólnego samopoczucia może być idealnym sposobem na zadbanie o siebie w czasie wakacji.

Spis treści:

Czy nauczyciele mogą doświadczyć wypalenia zawodowego również w wakacje?

Choć okres letni często kojarzy się z odpoczynkiem, to dla niektórych może być źródłem stresu, zwłaszcza jeśli wiąże się z presją na nadrobienie zaległości, planowanie nowego roku szkolnego, prowadzenie dodatkowych szkoleń, czy też z poczuciem, że nie mają wystarczająco czasu na regenerację.

Wypalenie zawodowe nie jest tylko związane z codzienną pracą w klasie, ale też z długoterminowym stresem, brakiem równowagi między pracą a życiem prywatnym, czy też niewystarczającym odpoczynkiem od myśli o obowiązkach. Dlatego ważne jest, aby nauczyciele w wakacje świadomie dbali o swoje zdrowie psychiczne i wypracowali nawyki pozwalające na pełen relaks i odnowę, gdyż możliwe jest doświadczanie wypalenia zawodowego także w wakacje.

7 letnich nawyków dla zdrowia psychicznego nauczyciela

1. Poranne rytuały na łonie natury bez telefonu

Pierwsze co robisz po przebudzeniu to sięgnięcie po telefon? Tylko na chwilę – żeby sprawdzić godzinę, przeczytać wiadomości, sprawdzić maila.. Nie wiadomo kiedy mija pół godziny, a scrollowanie już zdążyło zająć Twoje procesy uwagi, zwiększyć drażliwość i uczucie niepokoju. Spróbuj wykorzystać letnie poranki na rozwijanie alternatywnych nawyków: medytacji lub głębokiego oddychania – najlepiej na świeżym powietrzu. Słońce zachęca do wstania, temperatura sprzyja wyjściom na balkon czy ogród. Przysłuchaj się dźwiękom natury i pozwól sobie na chwilę zatrzymania. Takie rozpoczęcie dnia to idealna regeneracja dla zmęczonego nauczyciela. Zauważalnie pomaga zredukować stres i poprawia samopoczucie na resztę dnia.

2. Dziennik wdzięczności na plaży lub w parku

Zamiast pisania w domu, gdy aura była niesprzyjająca, spróbuj prowadzić dziennik wdzięczności podczas spacerów czy odpoczynku nad wodą. Znajdź w każdym dniu choćby najmniejszy kawałek, chwilę, doświadczenie, za które jesteś wdzięczny. Spójrz życzliwie na swoje życie i na siebie. Nie skupiaj się na brakach, zobacz co już masz. Zauważ to i przelej to na papier. Tworzenie pozytywnej narracji o swoim życiu wzmacnia odporność emocjonalną i pozwala spojrzeć na codzienne wyzwania z dystansem. To nawyk, który pomaga uniknąć wypalenia zawodowego poprzez skupienie na tym, co daje radość i energię do działania.

3. Spacer z wizualizacją przyszłych sukcesów

Podczas samotnego spaceru na świeżym powietrzu wyobraź sobie siebie za rok, zrealizowanego i szczęśliwego nauczyciela. Kreuj mentalnie wizję swoich sukcesów — od uśmiechniętych uczniów po własne poczucie spełnienia. Postaraj się o wyobrażenie całego procesu prowadzącego Cię do celu – wówczas będzie prawdziwie skuteczna. Zobacz oczami wyobraźni swoją pracę, swój rozwój, to, jak reagujesz na trudności, kto będzie przy Tobie i co najbardziej będzie Ci pomocne. Wizualizacja pozwala na utrzymanie motywacji do działania, wzmacnia poczucie własnej skuteczności i pomaga wytrwać w dążeniu do celu mimo napotykanych trudności.

4. Aktywność fizyczna jako rutyna odświeżająca głowę

Pogoda sprzyja wszelkim aktywnościom na świeżym powietrzu. Korzystaj. Nie potrzebujesz dodatkowego karnetu na siłownię, żeby poćwiczyć pod chmurką, wybrać się na kajaki czy poranną jogę na plaży czy w pobliskim parku. Szukaj możliwości wplecenia aktywności fizycznej w jakiekolwiek formie w swoje codzienne działania. Każda aktywność, nawet spacer – i to już kilkunastominutowy – poprawi nastrój i zredukuje napięcie. Nic takie nie odświeży przemęczonej głowy jak ruch.

5. Przerwa od technologii – Ograniczanie dopływu informacji (digital detox)

Ciągły napływ informacji – szczególnie tych negatywnych, może szkodzić dobrostanowi psychicznemu, ponieważ prowadzi do przeciążenia poznawczego i istotnie obniża nastrój. Nadmiar przytłaczających informacji nasila uczucie stresu, lęku oraz niepokoju. Dodatkowo utrudnia przekierowanie uwagi na inne aspekty życia, co jeszcze bardziej może pogłębiać napięcie emocjonalne. Dlatego ważne jest, aby świadomie ograniczać korzystanie z mediów i tworzyć przestrzeń na wyciszenie i refleksję, co pomaga chronić zdrowie psychiczne. Odłączenie się od ekranów i śledzenia portali informacyjnych na czas urlopu lub odpoczynku może okazać się prawdziwym wyzwoleniem na natłoku przytłaczających informacji.

6. Spotkania z nauczycielami — budowanie społeczności

Wakacje to świetny czas na nieformalne spotkania i wymianę doświadczeń z kolegami i koleżankami po fachu. Tworzenie grup wsparcia, warsztatów lub organizowanie zwykłych spotkań w kawiarni czy pikników pełnych rozmów, nie tylko o pracy ale i o przemyśleniach i celach osobistych pomagają zapobiegać poczuciu osamotnienia i wypaleniu zawodowemu nauczyciela. Warto rozmawiać i dzielić się swoimi trudnościami i sukcesami z osobami, które doskonale rozumieją funkcjonowanie w środowisku szkolnym.

7. Praktyka uważności przy codziennych czynnościach

Praktykowanie ważności podczas codziennych czynności polega na świadomym zwracaniu uwagi na to, co robimy i dostrzeganiu wartości tych momentów, nawet jeśli wydają się drobne czy rutynowe. Można to robić, skupiając się na każdym działaniu, od mycia naczyń po spacer, i uświadamiając sobie, dlaczego to robimy i jaką rolę odgrywa to w naszym życiu. Ważne jest, aby nie działać automatycznie, lecz z pełną obecnością i intencją, doceniając każdą chwilę jako ważną część dnia. Taka praktyka pomaga budować poczucie sensu i satysfakcji z codziennych czynności, a także uczy większej wdzięczności za to, co mamy. Dzięki temu można lepiej docenić każdą chwilę i uświadomić sobie, jak ważne są nawet najprostsze aspekty życia.

Jak wdrożyć nawyki bez presji i co robić, gdy czujemy, że nawyk się nie przyjmuje

Wdrożenie nawyków wymaga przede wszystkim cierpliwości i wyrozumiałości do samego siebie, ponieważ każda zmiana to proces, który rozwija się stopniowo. Ważne jest, aby zacząć od małych kroków i powoli zwiększać ich intensywność, zamiast narzucać sobie dużą ilość nowych działań. Gdy czujemy, że dany nawyk się nie przyjmuje, warto zastanowić się, czy jest on dla nas naprawdę istotny (bo takie częściej się przyjmują) i czy nie warto go modyfikować, by lepiej dopasował się do naszego stylu życia. (np. zamiast codziennej jogi, zacząć od kilku minut rozciągania). Kluczowe jest również wybaczanie sobie i uciszenie wewnętrznego krytyka, gdy pojawiają się potknięcia, bo presja i poczucie porażki mogą zniechęcić do dalszych prób.

Warto świętować nawet najmniejsze sukcesy, by budować pozytywne skojarzenia z nowym nawykiem. Jeśli dany nawyk nie chce się ugruntować, można też przeanalizować, czy nie brakuje nam do niego odpowiednich warunków lub motywacji i wprowadzić drobne zmiany, które uczynią go bardziej atrakcyjnym. Warto pamiętać, że budowanie nowych nawyków to nie wyścig, ale własna droga, i najważniejsze jest, żeby w trakcie tego procesu nie tracić cierpliwości i wiary w siebie.

Zakończenie

Nie musisz robić rewolucji, żeby poczuć ulgę. Nawet małe zmiany – chwila ciszy rano, spacer bez telefonu, zapisane jedno zdanie wdzięczności – mogą mieć ogromny wpływ na Twoje zdrowie psychiczne i nastawienie do pracy.

Spróbuj jednego z tych nawyków już dziś. Bo wypoczęty nauczyciel to najlepszy nauczyciel. 💚
🔗 Sprawdź też inne artykuły z serii FitSchool na spokojnie i zadbaj o siebie tak, jak na to zasługujesz.