Długa, letnia przerwa w pracy nauczyciela to czas, kiedy wielu pracowników oświaty może czuć presję, by wypełnić tę przestrzeń intensywnymi aktywnościami i realizacją planów czy zadań, na które często brakowało czasu podczas intensywnego roku szkolnego.
Jednak w rzeczywistości, odpoczynek dla nauczyciela bez planu i presji jest nie tylko zalecany, ale konieczny dla zdrowia psychicznego nauczycieli. Specjaliści z zakresu zdrowia psychicznego zachęcają do akceptacji tego, że odpoczynek bez planu i presji jest nie tylko zalecany, ale i konieczny.
Spis treści:
Dlaczego nauczyciele czują się winni za odpoczynek?
W obecnej kulturze pracy nauczycieli, w której osiągnięcia, efektywność i produktywność są wyśrubowanymi normami, trudno jest się zatrzymać i pozwolić sobie na odpoczynek – szczególnie ten niezaplanowany. Zmęczenie nauczyciela po intensywnym roku szkolnym to naturalna reakcja organizmu na długotrwały stres.
Wypalenie zawodowe w edukacji dotyka coraz więcej osób, dlatego wakacje dla nauczycieli powinny być czasem prawdziwej regeneracji. Na co dzień towarzyszą nam niekończące się listy zadań do zrobienia, kalendarze, notatniki i planery. Regeneracja nauczyciela wymaga czasem całkowitego odejścia od tych struktur.
Jak zacząć odpoczywać bez poczucia winy?
Na początku nicnierobienie czy wygospodarowanie kilku dni na aktywności bez planu – mogą wydawać się trudne. Funkcjonując w systemie rodzinnym bierzemy też pod uwagę plany i potrzeby innych domowników – co za tym idzie – wspólne „zgranie grafików” na spędzenie czasu rodzinnego.
Może będzie to sposób na relaks nie tylko dla Ciebie ale i Twoich bliskich?
5 sposobów na regenerację psychiczną nauczyciela
1. Twórcza ekspresja dla nauczycieli
2. Mindfulness w praktyce - ćwiczenia dla nauczycieli
Usiądź na ławce, oddychaj, patrz. Może zamiast ustrukturyzowanych ćwiczeń oddechowych połączonych z odliczaniem czy z oddechami z wykorzystaniem figur geometrycznych – tym razem oddychaj świadomie w naturalnym dla siebie rytmie. Poznaj nasze ćwiczenia uważności
Spróbuj zatrzymać się na chwilę na pobliskiej ławce. Może wiele razy obok niej przechodziłeś i nawet nie wiesz jak wygląda świat z perspektywy osoby na niej siedzącej. Obserwuj otoczenie. Znajdź najdrobniejsze szczegóły, na które dotychczas nie zwracałeś uwagi. To prosty sposób na uważność dla nauczycieli, dający wyciszenie i redukcję stresu.
3. Taniec jako terapia dla zmęczonych nauczycieli
Tańcz. Odważ się na spontaniczny taniec w domu, ogrodzie czy w lesie. Nie próbuj robić tego doskonale, nie musi to wyglądać ładnie – niepotrzebne są tu perfekcyjne ruchy. Po prostu tańcz, w taki sposób jaki ci się podoba i w sposób w jaki to czujesz.
Taniec to nie tylko forma wyrażania siebie, ale także skuteczne wsparcie zdrowia psychicznego nauczycieli. Taneczne ruchy do ulubionej muzyki pomagają rozładować napięcie, obniżają kortyzol a wydzielane endorfiny poprawiają nastrój.
4. Uważne jedzenie - sposób na stres nauczyciela
Smakuj. Spróbuj doświadczać świata przez skupienie się na zmysłach. Smak jako jeden z nich – pozwoli na próbowanie nowych potraw i przypraw, skupiając się na doświadczaniu walorów jedzenia, bez pośpiechu. To ćwiczenie mindfulness, które pozwala zatrzymać się w chwili obecnej i prawdziwie odczuć smak płynący ze spożywanego posiłku.
Zazwyczaj nie mamy na to czasu – obiad jedzony pospiesznie w przerwie lub przed ekranem komputera sprawiają, że często nie wiemy nawet co mieliśmy na talerzu. Uważne jedzenie dla nauczycieli może poprawić relację z jedzeniem, eliminując impulsywność i napięcia związane z niezdrowymi nawykami.
5. Kontakt z naturą - naturalny antydepresant
Zabierz do domu. Przejdź się do lasu, parku lub plaży i zbieraj, co do ciebie przemawia – muszelki, gałązki, liście. Zamiast od razu tworzyć z nich kompozycje, po prostu obejrzyj je i pozwól sobie na odzyskanie kontaktu z drobnymi detalami natury.
Refleksyjna obserwacja tych samych rzeczy, w różnych warunkach może być bardzo odkrywcza i pobudzająca kreatywne myślenie.
„Relaks nie oznacza bezczynności, lecz umiejętność bycia tu i teraz bez presji.” – Thich Nhat Hanh*
* Thich Nhat Hanh – był wietnamskim mnichem, duchowym nauczycielem, aktywistą pokojowym i autorem książek na temat uważności i medytacji.
Więcej o filozofii mindfulness Thich Nhat Hanh
Najczęstsze pytania o odpoczynek nauczycieli
Czy nauczyciel może nic nie robić w wakacje?
Tak, odpoczynek bez planu jest kluczowy dla regeneracji psychicznej nauczyciela po intensywnym roku szkolnym. Wypalenie zawodowe nauczyciela można skutecznie złagodzić poprzez świadome „nicnierobienie”.
Jak poradzić sobie z poczuciem winy za odpoczynek?
Pamiętaj, że odpoczynek to inwestycja w jakość nauczania. Zregenerowany nauczyciel lepiej wspiera uczniów i ma więcej energii na kreatywne podejście do edukacji.
Ile czasu potrzebuje nauczyciel na regenerację?
Pozwól sobie na wakacje - to nie lenistwo, to mądrość
Warto pamiętać, że odczuwanie presji, by zawsze być produktywnym, potęguje stres w pracy nauczyciela i wyczerpuje zasoby psychiczne. Nie da się każdej wolnej chwili wypełnić pracą i produktywnymi zadaniami.
Lato to nie tylko okazja do realizacji celów, ale przede wszystkim czas, by odnaleźć równowagę, doświadczać i pozwolić sobie na chwilę wytchnienia. Nicnierobienie i odpuszczanie to nie lenistwo, lecz inwestycja w własne zdrowie i dobre samopoczucie.
